SANAT FELSEFESİ
‘’İnsanın en büyük özgürlüğü hayal gücüdür’’
Sanat nedir?
Kime sanatçı denir?
Sanat eseri nedir?
Güzel, estetik gibi kavramlar neyi ifade eder?
Felsefenin sanatla ilişkisinin boyutu nedir?
Sanat felsefesi nedir?
Sanat ve felsefenin ortak yanları ve ayrıldığı yönler nelerdir?
Sanat felsefesini anlamak için öncelikle bu sorulara yanıt aramaya çalışmamız gerekir. Sanat kelimesi iki anlamda kullanılabilir. O,hem tekniğe, hem güzel sanatlara, hem zanaatçının çalışmasına hem sanatçının çalışmasına işaret edebilir. En genel anlamıyla ise sanat, insani bir üretimdir. İnsanın güzel olana değişik açılardan şekil ve görünüm vermesidir.Sanatçı ise doğadan aldığı izlenimleri insanları etkileyecek biçimde sanatıyla hayata geçiren kişidir. Sanat eseri ise sanatçı ve sanatçının kullandığı obje arasındaki ilişki sonucunda ortaya çıkan şeydir.Bu bazen etkileyici bir müzik, bazen düşündüren bir resim, bazen ise tapılan bir heykel olabilir. Tüm bu eserlere karşı bir fikir ortaya atacak olursak, ilk söyleyeceğimiz şey o eserin güzel olup olmadığıyla ilgili olur.Genel anlamıyla güzellik; nesnelerin insanlarca beğenilen estetik görüntüsüdür.Estetik dediğimiz şey de sanat üzerine felsefi düşünmedir.Terim olarak estetik ise Yunanca ‘aisthesis’ anlamına gelen ‘duyu’dan gelmektedir.
Peki, felsefenin sanatla ilişkisi nedir?
Felsefe içinde insanı barındıran her şeyle ilgilendiği gibi sanatı da göz ardı etmemiştir. Çünkü sanat insan için, insanda sanat için gereklidir. Ve felsefe her ikisi için gereklidir ya da her ikisi felsefe için gereklidir.Yani insanla ilgili olan her şey felsefeninde mecbur kapsama alanı içindedir.
Sanat da felsefe gibi varlığı, insanı ve onun hayatını yaratıcı bir şekilde yorumlamaya çalışır. Sadece yöntemleri farklıdır. Felsefenin var olma amacı, insanı ve insan hayatını yorumlamaya çalışırken doğruya ulaşmaktır.Sanat ise bu uğraşında doğru veya yanlış olan ile ilgilenmez.Sanatçının amacı güzele ulaşmak ve eserini sunduğu insanlarda anlatmak istediği duyguyu, düşünceyi uyandırmak yada herkesin kendi hislerini harekete geçirmeye yardımcı olmaktır. Sanatçı bu amacında araç olarak coşku ve heyecanı kullanır.Felsefenin amacına hizmet edenler ise akıl ve mantıktır.İşte bu yönleriyle birbirlerinden ayrılabilirler. Yani söylenecek söz, felsefe ve sanatın aynı işi farklı biçimlerde yapıyor olduklarıdır.
NEBİLE HANDE BARAZ
|